BRON: INSPANJE.NL / 17 NOVEMBER 2024
Een nieuwe plaag bedreigt de Catalaanse landbouw. Het gaat om een hardnekkige invasieve soort uit Azië die schadelijk is voor landbouwgewassen en huizen. Het insect is gespot in verschillende delen van Catalonië, waaronder het Baix Llobregat en Girona. Die waarnemingen zorgen voor toenemende zorgen onder boeren, bewoners en autoriteiten.
Het gaat om de marmeren wants (Halyomorpha halys), ook bekend als bruingemarmerde schildwants of stinkwants. Het is een insect van ongeveer 1,5 tot 1,7 centimeter groot. De wants ontleent zijn naam aan kenmerkend marmerachtig patroon op zijn rug in grijsbruine tinten. Verder heeft het insect lange antennes met witte banden en een schildachtige vorm. Deze opvallende verschijning maakt het mogelijk om de soort te identificeren, vooral vanwege het verschil met inheemse wantsen. Deze Halyomorpha halys komt oorspronkelijk uit landen als Taiwan, China, Japan en Korea. Vanaf eind jaren ’90 verspreidde het insect eerst naar de Verenigde Staten en daarna in 2007 naar Europa. Inmiddels heeft de marmeren wants zich gevestigd in Catalonië en daar al schade veroorzaakt, met name in de regio Selva in de provincie Girona.
Gevaarlijk voor gewassen, niet voor mensen
Het insect is in staat om een breed scala aan gewassen aan te tasten. De impact is vooral merkbaar in boomgaarden en op landbouwgrond waar fruit en groenten worden geteeld. Denk aan appels, perziken, paprika’s, tomaten, maïs en soja. Dit heeft voor grote economische schade gezorgd in de Verenigde Staten en kan ook hier gevolgen hebben voor de voedselproductie. In tegenstelling tot zijn soortgenoot bedwants is deze stinkwants over het algemeen niet gevaarlijk voor mensen. Hoewel ze bijten kunnen als ze zich bedreigd voelen, is dit zeldzaam en veroorzaakt het meestal alleen enkele irritatie of pijn
Burgercampagne om plaag te beteugelen
Om de situatie onder controle te krijgen, heeft de Generalitat de Catalunya een burgercampagne gelanceerd onder de naam ‘El bernat és aquí‘ (‘De wants is hier’). Burgers worden aangemoedigd om meldingen te maken als ze de marmeren wants waarnemen. Via een speciaal online platform kunnen mensen foto’s van de wantsen uploaden en de exacte locatie aangeven. Met deze gegevens wordt een collaboratieve kaart opgesteld, zodat de verspreiding van de insecten beter gevolgd kan worden. Daarnaast worden burgers opgeroepen om de wantsen indien mogelijk te doden. “Gebruik een stofzuiger of verdrink ze in een bak met water en zeep, maar laat ze vooral niet vrij in de buitenlucht,” zo adviseert de campagnewebsite.
Een bedreiging voor gewassen en huizen
Naast de schade aan landbouwgewassen, klagen ook inwoners over de aanwezigheid van deze stinkende insecten in hun woningen. De marmeren wants zoekt in de koelere maanden beschutting binnenshuis in muren en gevels. Dat leidt tot overlast voor veel gezinnen. De Catalaanse overheid benadrukt het belang van gezamenlijke inspanningen om deze invasieve soort te bestrijden.
Hoe de marmeren wants te bestrijden
Er zijn verschillende methoden om de marmeren wants (ook wel stinkwants genoemd) als je deze in Catalonië aantreft te bestrijden:
- Handmatige verwijdering: Verwijder de wantsen en dood ze in water met een beetje afwasmiddel.
- Vallen en vangplaten: Gebruik feromoonvallen en vangplaten die verkrijgbaar zijn bij tuincentra en speciaal zijn ontworpen voor deze wants.
- Biologische bestrijding: Sommige telers gebruiken sluipwespen zoals de Samoerai sluipwesp, die effectief zijn in het bestrijden van de wantsen.
- Chemische bestrijding: Al bestaat er voor deze wants geen specifiek middel, verschillende ‘algemene’ pesticiden kunnen effectief zijn. Win wel professioneel advies in vóór je deze gebruikt.
- Inspecteer regelmatig je tuin of gewassen op tekenen van wantsen.