Spring naar inhoud

Grote waternavel

De Grote waternavel (Hydrocotyle ranunculoides) is een overblijvende oeverplant die in de oever of bodem wortelt. De plant vormt lange stengels met brede, niervormige bladeren (doorsnede 4 tot 10 cm) die op het wateroppervlak drijven. Ze kunnen tot 30 cm boven het wateroppervlakte uitsteken. In het begin lijkt de Grote waternavel op de de Gewone waternavel, maar daarvan blijven bladeren en stengels kleiner. De plant is in ons land terechtgekomen als vijverplant. De verkoop van de waterplant is verboden. De grote waternavel komt voor in het hele land, maar ook in onze buurlanden. De plant doet het vooral goed in voedselrijk (troebel), stilstaand of langzaam stromend water. Bij voldoende voedingsstoffen en hoge temperaturen groeit de waterplant razendsnel en vormt het een soort drijvende matten die decimeters dik kunnen worden. Hierdoor wordt licht tegengehouden. Onder de matten is het donker en zuurstofarm, waardoor diepere waterplanten doodgaan. De drijvende matten remmen de doorstroming van water en vormen een belemmering voor vissen. Verder kan de plantenmassa losraken en voor een opstopping zorgen bij gemalen en stuwen. Ook recreatieve mogelijkheden, zoals zwemmen en vissen, worden erdoor beperkt.

Er is onderzocht hoe het woekeren van Grote waternavel tegengegaan kan worden en hoe natuurlijke oevers bij kunnen dragen. Het blijft van groot belang dat groeihaarden in een vroeg stadium worden herkend en gemeld. Grote waternavel komt uit Noord-Amerika en neemt sterk toe in Nederland. Na de import als snelgroeiende vijverplant in de vroege jaren negentig, is de soort regelmatig in de natuur beland, maar verkeerde nog enkele jaren in een ‘sluimerperiode’. Tussen 2000 en het begin van 2024 is de soort sterk verspreid, en is het aantal kilometerhokken ongeveer vijftienvoudig gegroeid (van 96 naar 1473 hokken). Het succes van de exoot kan ook deels verklaard worden door de algemeen toenemende watertemperaturen en zachte winters die anders grote delen doen afsterven.

Zie je Grote waternavel ergens groeien? Meld het dan via snApp de exoot, de VERA-app of Waarneming.nl. FLORON zorgt dat de waarnemingen worden gemeld aan terreinbeheerders.