Wasbeer

De wasbeer (Procyon lotor) is een roofdier dat oorspronkelijk uit Noord- en Centraal-Amerika komt. Plaatselijk kan de wasbeer door predatie een bedreiging vormen voor bedreigde diersoorten. Ook is de wasbeer drager van parasieten en ziektes die schadelijk kunnen zijn voor mens en dier, zoals wasbeerspoelworm, hondsdolheid (rabiës) en hondenziekte. De wasbeer is vooral in de schemering en nacht actief. Een volwassen wasbeer is 70-85 cm lang (inclusief staart), circa 35 cm hoog en heeft een gewicht van 5-10 kg. Qua uiterlijk valt het (bijna) zwarte masker op dat vaak net boven de ogen begint en doorloopt over de wangen tot aan de puntige snuit. De vacht is meestal grijs, maar ook (bijna) zwarte en roodachtige komen voor. De staart is opvallend, met 5, 6 of 7 banden en een zwarte punt aan het uiteinde. De voor- en achterpoten hebben elk vijf ‘vingers’, waardoor de pootafdrukken lijken op afdrukken van mensenhanden. Wasberen zijn goede klimmers. Bij identificatie kan verwarring ontstaan met wasbeerhond en das. De wasbeer komt in een groot deel van Europa voor, inclusief alle provincies van Nederland, met de nadruk op Midden- en Zuid-Limburg. Naar schatting zijn er in ons land circa 400 wasberen.

Op lokaal niveau, zoals op de eilanden, kunnen (hoge aantallen) wasberen negatieve effecten hebben. De soort is een alleseter en hun dieet bestaat vaak uit voedsel dat eenvoudig te bemachtigen is. Tijdens het broedseizoen kan de focus liggen op eieren en kuikens van vogels, waaronder grond-, holen- en eilandbroedende soorten. Naast ecologische gevolgen, kan de wasbeer ook maatschappelijke problemen, economische verliezen en gezondheidsrisico’s veroorzaken. In de landbouw kunnen wasberen vraatschade aan landbouwgewassen en fruitbomen in boomgaarden veroorzaken evenals schade in stallen. Wasberen kunnen drager zijn van verschillende parasieten en ziektes die schadelijk kunnen zijn voor mens en dier.

De wasbeer staat sinds 2016 op de lijst met invasieve exoten van de Europese Unie. De EU-lidstaten zijn verplicht om de wasbeer te bestrijden. De manier waarop bepalen de lidstaten zelf. In Nederland bepaalt elke provincie zelf op welke manier waarop de wasberen worden bestreden, bijvoorbeeld door afschot of vangen/steriliseren. Een gezamenlijke, consistente aanpak ontbreekt. In Duitsland, waar inmiddels anderhalf miljoen wasberen leven, en ze veel schade veroorzaken, worden jaarlijks ongeveer 20.000 wasberen geschoten.