ALGEMEEN
Invasieve uitheemse diersoorten horen niet in Nederland thuis. Op de Unielijst van de NVWA staat om welke diersoorten dit gaat. De opvangcentra die invasieve exoten mogen opvangen zijn:
| Naam | Plaats | Diersoorten |
|---|---|---|
| Aqua Zoo Friesland Exploitatie BV | Leeuwarden | Wasbeer |
| Landgoed Hoenderdaell BV | Anna Paulowna | Vogels, zoogdieren, rood- en geelwang- schildpadden en geelbuik- schildpadden |
| Stichting AAP | Almere | Zoogdieren |
| Stichting Akka’s Ganzen- paradijs | Dalen | Nijlgans |
| Stichting Almere Jungle | Almere | Reptielen, vogels en zoogdieren |
| Stichting Beestenbende | Zevenbergen | Indische mangoest |
| Stichting Carnivora | Beringe | Gewone wasbeer, beverrat, rode neusbeer, wasbeerhond, muntjak, Indische mangoeste, Amerikaanse brulkikker, rood- en geelwang- schildpadden, geelbuik- schildpadden, Chinese wolhandkrab, Afrikaanse klauwkikker en gewone koningsslang |
| Stichting Centrum voor Dierenhulpverlening | Gouda | Lettersierschildpadden en nijlganzen |
| Stichting Faunawatch | Cadier en Keer Maastricht Meerssen | Lettersierschildpadden |
| Stichting Knaagdieren- opvang Het Knagertje | Den Haag | Eekhoorns |
| Stichting Plaswijckpark | Rotterdam | Zoogdieren, vogels, reptielen/amfibieën, invertebraten, zoetwater invertebraten en vissen |
| Stichting Schildpadden- opvang Nederland | HarkemaKollumerzwaag | Lettersierschildpadden |
| Stichting Snorhaar | Utrecht | Siberische grondeekhoorn |
| Stichting Vogelopvang Midden Nederland | Naarden | Amfibieën, reptielen en vogels |
| Stichting Vrienden van MeerZoo | Marknesse | Amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren |
| Stichting Wouterbergen | Someren | Gewone wasbeer, rood- en geelwang- schildpadden en geelbuik- schildpadden |
| Taman Indonesia | Kallenkote | Muntjak, kuifmaina |
| Wildlands Adventure Zoo Emmen BV | Emmen | Wasbeer |
Bij dieren die naar een opvangcentrum gebracht worden wordt onderscheid gemaakt tussen inheemse en uitheemse dieren. Voor een inheemse diersoort dient met contact op te nemen met de provincie. Als het om een uitheemse diersoort, een invasieve uitheemse diersoort of een zeezoogdier gaat moet contact opgenomen worden met een opvangcentrum dat daarvoor een ontheffing heeft. Invasieve uitheemse diersoorten zijn diersoorten die schade veroorzaken in de natuur, die bovendien schadelijk zijn voor inheemse soorten die in Nederland voorkomen.
AAP
Stichting AAP (Animal Advocacy and Protection) is een Europese dierenwelzijnsorganisatie die zich inzet voor exotische zoogdieren, zoals apen, tijgers en leeuwen. Veel van deze dieren worden onder slechte omstandigheden als huisdier gehouden, illegaal verhandeld of misbruikt in circussen en andere vormen van entertainment. Dit zorgt voor veel dierenleed. Om dit te stoppen vangt de Stichting AAP dieren in nood op én pleit de stichting voor betere dierenwelzijnswetgeving in heel Europa. Zo wil de stichting positieflijsten om het bezit van ongeschikte dieren in huis tegen te gaan en een Europees verbod op het gebruik van wilde dieren in het circus. Want alleen door de oorzaken aan te pakken, kan écht een einde worden gemaakt aan dierenleed.
ALMERE JUNGLE
Almere Jungle is naast een opvang voor uitheemse exotische dieren ook een officiële opvang voor invasieve exotische dieren. Exotische dieren zijn dieren (of planten) die van nature niet in Nederland voorkomen. Door menselijk handelen (bewust of onbewust) zijn ze echter wel in de natuur terecht gekomen. Als zo’n soort schadelijk is voor de natuur noem je dit een invasieve exoot.
Sommige dieren kunnen schadelijk worden omdat ze erg goed kunnen overleven of zelfs voortplanten in het nieuwe habitat. Omdat dieren geen grenzen kennen is er in 2016 een Europese verordening ontwikkeld. Deze verordening is bedoeld om schade door invasieve exoten in de Europese Unie zoveel mogelijk te voorkomen. Zonder deze regeling zouden landen met ander beleid er voor kunnen zorgen dat er een ongecontroleerde stroom invasieve exoten blijft bestaan binnen de Europese Unie. Door Europees afspraken te maken over het bezit, de handel, kweek, transport en import van schadelijke exotische dieren (en planten) hoopt men schade zoveel mogelijk te voorkomen. Onderdeel van deze verordening is een Unielijst. Op deze lijst staan dier- en plantsoorten die al schade aanrichten of dit in de toekomst waarschijnlijk gaan doen in (delen van) de Europese Unie. Deze lijst wordt continu aangevuld.
Soorten op de Unielijst mag je dus niet meer houden, kweken, verhandelen, gebruiken, invoeren, uitvoeren, doorvoeren of vrijlaten. Almere Jungle heeft een ontheffing voor het opvangen van diverse invasieve exoten. Helaas hebben wij geen onbeperkte mogelijkheden. Als een invasieve exoot bij ons wordt aangemeld zullen wij eerst beoordelen of wij een structurele oplossing zijn voor het dier. Mocht dat niet zo zijn dan helpen we graag mee in het zoeken naar andere opties.
CARNIVORA
Stichting Carnivora is in 2000 opgericht door Yvonne Slots, met als doel om kleine exotische zoogdieren op te vangen. Doordat Yvonne regelmatig met andere dieren liefhebbers contact had, kwam ze tot de conclusie dat er vraag was naar opvang voor deze bijzondere dieren. Dit is na al deze jaren nog steeds niet veranderd, waardoor stichting Carnivora in de loop der jaren heel wat exoten heeft opgevangen. In 2005 is het besluit genomen om ook reptielen, amfibieën en geleedpotigen op te vangen, aangezien ook hun steeds vaker een nieuw tehuis zochten. Veel impulsaankopen zorgde ervoor dat deze dieren uiteindelijk "op straat" werden gezet, doordat veel eigenaren de verzorging hadden onderschat. Om deze bijzondere diersoorten niet van mensen te onthouden, is in 2012 het besluit genomen om de stichting om te toveren tot een educatiecentrum waarbij men op een informatieve manier kennis kan maken met de dieren.
FAUNAWATCH
Faunawatch zet zich in voor het welzijn van dieren én de bescherming van (bedreigde) diersoorten. Middels nationale en internationale projecten op het gebied van educatie en wildonderzoek pakken ze de problemen aan bij de basis, zodat duurzame en gefundeerde oplossingen kunnen worden uitgevoerd. Faunawatch focust zich vooral op de opvang van gedumpte en verwaarloosde land- en waterschildpadden en onze internationale educatieprojecten. In Nederland zijn naar verwachting 200.000 schildpadden in de natuur gedumpt. Deze vormen een bedreiging voor de lokale flora en fauna en sterven vaak een langzame hongerdood.
STICHTING AKKA
Deze stichting is in 2007 opgericht en heeft als doel: zoveel mogelijk levende wezens die het moeilijk hebben te helpen en als vangnet te dienen voor: verwaarloosde, mishandelde, of met dood bedreigde dieren in de ruimste zin van het woord!
Het opvangcentrum vangt vele soorten dieren op, zoals ganzen, eenden, futen, waterhoenen, kippen, hanen, kalkoenen, zwanen en pauwen. De stichting biedt ook opvang aan andere dieren, zoals afgedankte landbouwhuisdieren. Vaak zijn dit dieren die in de openbare ruimte ongewenst zijn of dieren die door particulieren niet meer als wenselijk worden beschouwd. Ook worden er regelmatig dieren binnen gebracht die in beslag zijn genomen door de landelijke inspectiedienst Dierenbescherming en dient de stichting als opvangcentrum voor dierenambulances en vogelasielen uit heel Nederland.
De Stichting Akka is gevestigd in Dalen, een dorp in Drenthe, ten noorden van Coevorden en is bevoegd om nijlganzen op te vangen.
STICHTING KNAAGDIERENOPVANG HET KNAGERTJE
Het Knagertje is een stichting waarvan de vrijwilligers zich al sinds 1996 op een professionele manier volledig inzetten voor knaagdieren en konijnen. Dat houdt in, voor knaagdieren en konijnen die op straat gezet zijn of door omstandigheden weg moeten bij hun huidige eigenaar. Deze dieren komen bij Het Knagertje in de opvang terecht. Daar wordt geprobeerd een nieuw thuis te vinden, want ook deze dieren hebben recht op een nieuw, goed tehuis. Ook heeft de opvang een ontheffing voor het opvangen van beschermde diersoorten, zoals hazen en wilde konijnen, die we weer uitzetten, en voor het opvangen van invasieve uitheemse diersoorten, zoals exotische eekhoorns (bv Boeroendoeks).
STICHTING SCHILDPADDENOPVANG NEDERLAND
Deze stichting, die nu schildpadden opvangt in het Friese Harkema, heeft onlangs een groot terrein aangekocht. Daar kunnen straks duizenden schildpadden terecht, die nu nog in een overvolle locatie elders verblijven.
De opvang kocht samen met Stichting Dierenlot en andere donateurs een visvereniging in het Friese Kollumerzwaag. “Vanaf oktober 2025 zijn we officieel eigenaar van dit prachtige terrein. In eerste instantie zal het reservaat plek bieden aan circa 20.000 schildpadden”, meldt de stichting.
De huidige opvang in Harkema vangt inmiddels meer dan duizend schildpadden per jaar op en zit vol met ruim vijfduizend dieren. De nieuwe locatie wordt gefaseerd ingericht. Eerst krijgen de bestaande vijvers moderne filters, omheining en nieuwe beplanting.
De opvang puilt vooral uit van roodwang-, geelwang- en geelbuikschildpadden. Deze invasieve exoten werden veel als huisdier gehouden en daarna in de natuur gedumpt. Daar richtten ze schade aan de inheemse flora en fauna aan. Inmiddels is het houden van deze dieren verboden. Maar Schildpaddenopvang Nederland ziet de nood voor opvangplekken alsmaar oplopen; het is een van de weinige plekken in het land die deze dieren opvangt.
Het reservaat gaat voorlopig niet open voor publiek. De eerste openstellingen staan gepland voor 2026. Tickets zijn nog niet beschikbaar.