Spring naar inhoud

Vissen

Meervallen

De zwarte meerval is toegevoegd aan de unielijst exoten van het ministerie van -toen nog- LNV. Dat betekent dat deze kleine zwarte meerval zomaar de volgende problematische exoot zou kunnen worden. Kenniscentrum RAVON houdt, met behulp van vrijwilligers, een vinger aan de pols. De zwarte meerval blijft kleiner dan onze inheemse meerval. Ook is hij te herkennen aan zijn zwarte kleur en grote hoeveelheid bekdraden. "Ze hebben er acht, waarmee ze de boven aftasten op zoek naar voedsel." legt Mick Vos, projectleider bij RAVON uit. "Eigenlijk best een mooi visje, jammer dat hij uit Amerika komt."

De poelenwerkgroep van de IVN Gemert-Bakel maakt zich zorgen. "We zien hier steeds meer exoten. Soms vissen we ze in grote getale op." zegt Hans van Berlo, met zijn schepnet in de hand. "Wij maken ons daar wel zorgen over, of er nog plek is voor onze inheemse vissen." Het vermoeden leeft dat deze exoot een bedreiging is voor inheemse vissen. "Ze kunnen heel goed tegen warm water en verontreiniging. Ze verstoppen zich in de modder bij droogte. Wanneer andere vissen bezwijken blijft deze vis wel bestaan." Of deze vissen een bedreiging zijn voor de natuur moet komende jaren duidelijk worden.

Grondels

De afgelopen jaren zijn er drie nieuwe exotische grondels bijgekomen in het
Nederlandse zoete water. De Kaukasische dwerggrondel (2019), de shimofurigrondel (2022)
en de naakthalsgrondel (2023). De Kaukasische dwerggrondel heeft zich over een groot deel van Nederland weten te verspreiden. De naakthalsgrondel is al op meerdere plaatsen aangetroffen in het benedenrivierengebied. Verwacht wordt dat hij al op meer plaatsen voorkomt. De shimofurigrondel zit lokaal in Zeeland, in hoge dichtheden. Hiermee komt het totaal nu op zeven exotische grondels in zoet water. De exotische grondels zijn te onderscheiden van de sterk gelijkende rivier- en beekdonderpad en
andere inheemse bodemvissen, doordat de buikvinnen van de exoten vergroeid zijn tot een zuignap.
De herkenning van de exotische grondels onderling is er niet makkelijker op geworden met de nieuwe
soorten, die soms sterk op elkaar lijken. Daarom heeft RAVON een nieuwe herkenningskaart gemaakt.
Op deze kaart staan de belangrijkste, in het veld bruikbare, kenmerken van alle in het Nederlandse
zoete water voorkomende exotische grondels. Duidelijke foto’s ondersteunen de determinatie. Dikker
papier met een speciale waterafstotende coating maakt de kaart ook geschikt voor in het veld. Deze
herkenningskaart helpt de betrouwbaarheid en kwaliteit van de gegevens die verzameld worden te
vergroten en is ook bedoeld om het veldonderzoek naar exotische vissen te stimuleren.
water herkennen. De herkenningskaart is te downloaden via www.ravon.nl/Herkenning.

In het Grevelingenmeer en Europoortgebied is de kameleongrondel (Tridentiger trigonocephalus) aangetroffen. Deze vissoort komt oorspronkelijk uit Azië en is waarschijnlijk door scheepvaart hier gearriveerd. Elders op de wereld vormt de vis een bedreiging voor de inheemse biodiversiteit. De kameleongrondel is grijsbruin en maximaal twaalf centimeter. De vis heeft lichte vlekjes, vooral op de onderste helft van de kop. Ook heeft hij twee, soms in vlekken onderbroken, zwarte lengtestrepen. De onderste streep loopt over het midden, van de snuit tot aan de staartvin. De tweede streep loopt over de rug, naast de basis van de rugvinnen, tot aan de staart. Kameleongrondels danken hun naam aan hun vermogen om zeer snel van kleur te veranderen. Daarbij kleurt de huid donkerder en vallen de lengtestrepen minder op. Ook zijn ze te herkennen aan de vaak bruin gestreepte rugvinnen met lichtere vlekjes. Met op de bovenrand van de rugvin een minder opvallende dunne, gele streep. De soort is éénslachtig. Mannetjes en vrouwtjes zijn van elkaar te onderscheiden. Ze worden maximaal drie jaar en binnen een jaar zijn ze geslachtsrijp.