BRON: DERIJNPOST.NL / 3 NOVEMBER 2025
De bomen langs de Van Essenlaan in Veenendaal moeten verdwijnen, omdat deze de kademuur en mogelijk ook de wegen kunnen beschadigen. Achteraf blijkt de aangeplante soort niet goed te passen en zal de gemeente voor 150.000 euro nieuwe bomen gaan neerzetten. Het kappen zal een impact hebben voor het straatbeeld, maar inwoners mogen meedenken over nieuwe bomen.
,,Langs de gehele Van Essenlaan, de hoofdontsluitingsweg van Veenendaal Oost, staan 107 hemelbomen: Ailanthus altissima. Deze bomen beginnen halfvolwassen te worden. Het jaar van aanplant was 2010 en de bomen zijn vanaf de kweek momenteel circa twintig jaar oud. De laan begint aanzicht en karakter te krijgen. De uitheemse hemelboom wordt pas enkele decennia in Nederland gebruikt. Helaas zijn er problemen aan het licht gekomen’’, melden burgemeester en wethouders. Door de grote groeikracht beschadigen de wortels wegen en constructies. En de zaden kunnen wilde exemplaren van inheemse flora bedreigen.
INVASIEVE SOORT
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft de hemelboom daarom op de lijst van invasieve exoten geplaatst. ,,De boom mag niet meer worden verhandeld, aangeplant of verspreid. Op bestaande hemelbomen liggen geen restricties. Het is aan terreinbeheerders hoe hiermee om te gaan. Uit onderzoek en inspectie blijkt dat de hemelbomen ernstige schade beginnen te veroorzaken. De groenbeheerder wil daarom de gehele bomenlaan vervangen’’, vervolgt het college. Een onafhankelijk boomadviesbureau heeft geconcludeerd dat de omgeving rondom de bomen reeds beschadigd raakt.
WORTELS BEDREIGEN KADEMUREN
,,De worteluitlopers zijn zeer krachtig, sterk en komen ver. Zeker bij wortelschade ontstaan hevige groeireacties. Dit gebeurt in een stedelijke omgeving nogal eens. Aan de Van Essenlaan is al goed te zien dat de wortels de kademuren bedreigen. Zeer veel worteluitlopers zijn hier waar te nemen. Dit is een gevaar waar iets aan gedaan moet worden. Op de overige locaties hebben de bomen vooralsnog voldoende ruimte en zijn nog geen problemen waargenomen’, beschrijft het rapport. Daarnaast is er tevens een risico dat de boom, die niet van nature in Nederland voorkomt, andere soorten zou kunnen verdringen.
GEEN ZAAILINGEN
,,De vrouwelijke hemelbomen maken grote hoeveelheden zaden. Aan de Van Essenlaan is meer dan de helft van de bomen vrouwelijk. Toch zijn er op en rond de locatie bijna nergens zaailingen aangetroffen. De zaden zijn niet erg kiemkrachtig in deze beheerde stedelijke omgeving en zaden verspreiden niet ver. Verspreiding van zaden is momenteel niet het argument voor preventieve kap”, meent het boomadviesbureau. Zij ziet een grotere bedreiging als deze boom in een natuurgebied had gestaan. In stedelijk gebied zijn er nauwelijks terreinbeheerders die op grote schaal de hemelbomen om deze reden preventief kappen.
Wachten op verdere schade zal later meer geld kosten en nu de uitstraling van de laan in één keer aanpassen lijkt het college beter
VARIATIE INHEEMSE SOORTEN
Toch hebben burgemeester en wethouders ervoor gekozen de hemelbomen allemaal te vellen: ,,We kunnen in principe de bomen laten staan volgens de wet. We moeten wel actie ondernemen om de bomen in ieder geval aan de zijde van de kademuur te vervangen. Maar in de toekomst valt niet uit te sluiten, en is het zelfs zeer waarschijnlijk, dat de overige bomen ook problemen gaan veroorzaken aan trottoirs, asfalt en mogelijk riolering. Wij gaan de gehele bomenlaan vervangen door alle hemelbomen te kappen en de laan opnieuw te beplanten met een variatie van inheems boomsoorten.’’
ECOLOGISCH KRUIDENMENGSEL
Wachten op verdere schade zal later meer geld kosten en nu de uitstraling van de laan in één keer aanpassen lijkt het college beter: ,,We hebben nu de kans om een nieuw beeld te creëren met een veel grotere waarde voor biodiversiteit. De ecologische waarde van de uitheemse hemelboom is bijna nihil. We adviseren de beplanting volledig te vervangen door een ecologische kruidenmengsel. Samen met de inheemse soorten ontstaat er dan op termijn een ecologische wijkontsluiting met veel natuurwaarde en biodiversiteit.’’ Veenendaal zal de buurt uitleggen dat de straat er anders uit zal zien en wil de inwoners mee laten denken over de nieuwe soort bomen.