BRON: TROUW / 26 NOVEMBER 2025 / KOOS DIJKSTERHUIS (natuurschrijver)
Tijdens elke wandeling kom ik graafmachines tegen, die sloten uitbaggeren. In de herfst baggeren drie enorme graafmachines plus één kleine de poldersloten uit. Dat gebeurt in opdracht van het waterschap. Iedere zomer groeien de sloten weer dicht, en dat mag niet, vanwege de discutabele aanname dat begroeiing de doorstroming belemmert.
De machines rollen op hun rupsbanden over de oevers. De grote schrapen de sloot in één haal leeg: beide taluds en het water ertussen. De modder wordt met planten en al op de kant gedumpt. De oevers vallen niet onder de jurisdictie van het waterschap, die zijn van Natuurmonumenten. Natuurmonumenten laat de meeste bagger liggen. Het wordt jaarlijks een iets dikkere brij, met nog ruigere vegetatie.
De bagger is fastfood voor de volgende generatie planten. Vooral grote waternavel bedekt hier de sloten.
Andere waterplanten verdwijnen
Het liefst overgroeien die vanuit de oevers het water. Aan die wens wordt ruimhartig voldaan, door ze op de oevers te laten liggen. De neergekwakte waternavels groeien onbekommerd door. Elk jaar vormen ze een dikker pakket op het wateroppervlak van de sloten. De Drentsche Aa wordt ermee bedekt. Het water stroomt er wel onderdoor, maar er dringt geen licht meer door en andere waterplanten verdwijnen: pijlkruid, egelskop, fonteinkruiden, sterrenkroos, krabbenscheer, kikkerbeet, watereppe...
Er is weinig tegen grote waternavel opgewassen. Dat zie je vaker bij door tuincentra uit Verweggistan ingevoerde soorten voor tuin en vijver. Nu zitten we ermee. Strenge vorst kan grote waternavels tijdelijk afremmen. Baggeren helpt nog korter, en verergert het probleem binnen een jaar. Het zou beter zijn als de bagger na een week uitlekken werd weggehaald. Hier en daar doet Natuurmonumenten dat gelukkig ook.
Ik kijk en luister even naar een baggermachine. Een kleine, maar groot genoeg om ook de uitgebloeide en vergeelde kattenstaarten, moerasspirea’s en lisdodden weg te schrapen. Ruim baan voor de grote waternavel! Op de oever worden bloemen en holen van wezels en hermelijnen bedolven onder bagger. Op de kaal geschraapte taluds komen kikkers, muizen en wormen juist aan het licht. Dat tijdelijke slagveld lokt twee grote zilverreigers en vijftien blauwe.