BRON: RTV UTRECHT / 13 JULI 2025 / MAARTEN MIDDELKOOP
Deze Aziatische hoornaar werd vorig jaar gevangen in Baarn© RTV Utrecht / Joost Danvers
Imkers maken zich zorgen over de opkomst van de Aziatische hoornaar in Utrecht. De wespensoort, die oorspronkelijk uit Azië komt, eet honingbijen en is moeilijk te bestrijden. De 16-jarige hobbyimker Johan de Jong uit Veenendaal laat het er niet bij zitten: hij gaat samen met andere imkers de strijd aan met de invasieve exoot.
De Aziatische hoornaar werd in 2017 voor het eerst in Nederland gespot, in Zeeland. De afgelopen jaren rukt de soort op vanuit het zuiden van Nederland. Waar er in 2022 in de hele provincie Utrecht nog maar één nest werd aangetroffen, moesten er vorig jaar al 75 nesten worden verwijderd volgens de provincie. Imkers verwachten dat dat aantal dit jaar nog veel hoger zal liggen.
Een Aziatische hoornaarsnest in de buurt is funest voor een bijenvolk, legt de jonge hobbyimker uit. "De bijenkasten worden gewoon leeggeroofd. Het wordt niet meer te doen om nog bijen te houden." En dat is voor hem een probleem, want hij wil later graag professioneel imker worden. Nu zit hij nog op de middelbare school en heeft hij een bijbaantje bij een imker. Ook houdt hij meerdere bijenvolken in de omgeving van Veenendaal en Achterberg.
Johan met zijn oma bij een bijenkast© Johan de Jong
Nesten opsporen
Om te voorkomen dat zijn toekomstplannen in het water vallen, gaat Johan in zijn vrije tijd op zoek naar de nesten. "In Veenendaal hebben we inmiddels tien koninginnen weten af te vangen voordat ze een nest konden beginnen en hij heeft vijf kleinere nesten opgespoord en verwijderd." Als er een Aziatische hoornaar wordt waargenomen in zijn buurt, gaat hij een lokpotje ophangen. "Daar zit een vloeistof in die de hoornaar lokt."
Dan begint het speurwerk: hij voorziet één van de wespen van een markering en start een timer. Dan kijkt hij hoe lang het duurt voordat het dier heen en weer is gevlogen naar het nest en in welke richting. Op basis daarvan kan hij inschatten waar het nest zit. Maar dan nog is het een hele zoektocht: "In elke boom kan een nest zitten." Als het kan haalt Johan het nest zelf weg. Is het te groot, of hangt het wat hoger, dan schakelt hij de hulp in van een professionele verdelger.
Meer imkers in de aanval
Johan is niet de enige die de jacht heeft geopend op de Aziatische hoornaar. Lokale imkerverenigingen bundelen de krachten om de nesten te vinden en te verwijderen. In Utrechtse Heuvelrug hebben ze nu al tien nesten gevonden. "Driebergen was vorig jaar een hotspot", vertelt Gert-Mark ter Wee van de imkervereniging daar. "Daar hebben we nu twintig lokpotten verspreid."
Een imker en een bewoner halen een Aziatische hoornaarsnest weg© Imkervereniging NBV Zeist
Ook de imkervereniging in Zeist trekt aan de bel. Daar is net het zevende nest verwijderd. Het zat verstopt in een vogelhuisje in Huis ter Heide. "Een belangrijke mijlpaal", schrijft de vereniging in een persbericht. "Het grote aantal nesten is echter aanleiding voor groeiende zorgen rond deze invasieve soort."
Zeven keer zoveel
De explosieve groei van de Aziatische hoornaar valt volgens de imkers te verklaren. Uit elk nest dat het seizoen overleeft, kunnen zeven andere nesten voortkomen. "Dat is dus een flinke exponentiële groei", zegt Ter Wee.
Volgens Johan speelt het warme weer ook nog mee. Hij verwacht dat er dit seizoen ongeveer zeventig nesten in de omgeving van Veenendaal zullen zitten. "Het zijn er echt te veel om bij te houden", zegt de bijenhouder. "Daar hebben we meer vrijwilligers voor nodig."