BRON: NEDERLANDSE BIJENHOUDERSVERENIGING / 15 NOVEMBER 2025
De Aziatische hoornaar (Vespa velutina) rukt op in Nederland en vormt een ernstige bedreiging voor biodiversiteit, honingbijen en mogelijk ook de volksgezondheid. Dat blijkt uit het nieuwe beleidsadvies van emeritus hoogleraar Jacques J.M. van Alphen. Het rapport stelt dat het huidige beleid van de overheid tekortschiet en waarschuwt dat uitstel van effectieve maatregelen zal leiden tot grote ecologische en economische schade.
Een invasieve predator met grote impact
De Aziatische hoornaar is een invasieve soort die zich razendsnel verspreidt. Deze toppredator jaagt vooral op bestuivende insecten, waaronder honingbijen, en kan daardoor een kettingreactie veroorzaken in ecosystemen. Minder bestuivers betekent minder vruchtzetting in landbouwgewassen en wilde flora. “De hoornaar is niet alleen een probleem voor imkers, maar voor iedereen die afhankelijk is van gezonde ecosystemen,” aldus Van Alphen.
Het rapport wijst op drie grote risico’s:
- Volksgezondheid: Steken van de Aziatische hoornaar kunnen ernstige allergische reacties veroorzaken; meerdere steken kunnen dodelijk zijn. Anders dan inheemse wespen kan de soort ook gif spuiten richting ogen.
- Biodiversiteit: Door de enorme aantallen hoornaars per nest (tot 30.000 werksters) en hoge nestdichtheden (tot 12 per km² in stedelijke gebieden) dreigt een sterke afname van bestuivende insecten.
- Economische schade: In Frankrijk lopen de kosten door bijensterfte op tot €30,8 miljoen per jaar – vergelijkbaar met de kosten van bestrijding.
Huidige aanpak schiet tekort
Volgens Van Alphen is het huidige beleid van de overheid te passief. De verantwoordelijkheid ligt bij provincies, maar adviezen van Stichting EIS bagatelliseren de risico’s. “Het beleid laat zich samenvatten met de Engelse uitdrukking Too little, too late,” stelt Van Alphen. Terwijl andere Europese landen actief bestrijden, blijft Nederland achter.
Innovatie biedt kansen
Uitroeiing van de Aziatische hoornaar is niet meer mogelijk, maar populatiebeheersing kan verdere schade beperken. Dankzij Nederlandse innovaties, zoals zendertjes om nesten snel op te sporen en aangepaste apparatuur om nesten tot 35 meter hoog te verwijderen, zijn de kosten van bestrijding sterk gedaald. Samenwerking met imkers en gemeenten is cruciaal om deze aanpak landelijk uit te rollen.
Het rapport pleit voor:
- Landelijke coördinatie van bestrijding in plaats van versnipperde provinciale aanpak.
- Actieve opsporing en verwijdering van voorjaarsnesten en jonge koninginnen om populatiegroei te remmen.
- Publiekscampagnes om burgers te betrekken bij het herkennen van nesten in april, mei en juni.
Internationale en wettelijke verplichtingen
De EU-verordening en de Nederlandse Wet natuurbescherming verplichten provincies om invasieve soorten actief te beheren. Van Alphen benadrukt dat Nederland deze verplichtingen serieus moet nemen: “Hoe eerder we beginnen, hoe kleiner de inspanning en kosten. Het negeren van deze invasieve soort is geen optie.”
De Nederlandse Bijenhoudersvereniging
De bij de Nederlandse Bijenhoudersvereniging aangesloten imkers zijn blij met dit onafhankelijke en wetenschappelijke onderbouwde rapport over de noodzakelijke aanpassingen in het beleid rondom de beheersing van de Aziatische hoornaar. “Veel leden van onze vereniging spannen zich in om de opmars van deze exoot een halt toe te roepen. Dit rapport wordt gezien als een flinke steun in de rug voor deze vele vrijwilligers, ook in de gesprekken met lokale en provinciale overheden” aldus Wijnand Lodder, voorzitter van de NBV.
Download het volledige rapport
Het rapport “Verantwoord beleid bij het beheer van de Aziatische hoornaar in Nederland” is vanaf vandaag. Klik hier om naar het rapport te gaan.
Rapport gedeeld met gemeentes en provincies
Bovenstaand bericht, inclusief het volledige rapport, is gedeeld met de twaalf Nederlandse provincies en alle 340 Nederlandse gemeenten. Daarnaast zijn ook alle NBV-ledenraadsleden, lokale NBV-verenigingen en contactpersonen Aziatische hoornaar benaderd met het bericht en het rapport.