Spring naar inhoud

De Amerikaanse rivierkreeft is een invasieve exoot die zich snel kan vermenigvuldigen, waterplanten en oevers beschadigt en vissen opeet. Intussen zijn er volgens schattingen bijna een miljard van in onze wateren. Bij een proef in Leiden zijn ze bezig met het onderzoeken naar een simpele oplossing om de soort te bestrijden: natuurvriendelijke oevers. Het verhaal gaat dat deze invasieve exoot in de jaren ’80 in de Nederlandse sloten is beland vanuit de restaurants. Aangezien de soort zich heel snel kan vermenigvuldigen, door honderden eitjes tegelijk af te zetten en de levensomstandigheden hier zeer gunstig zijn, is de Amerikaanse rivierkreeft een enorm probleem geworden in onze wateren. Ze eten namelijk de vissen- en amfibieëneitjes, knippen waterplanten af en maken holen in de oevers. Hierdoor schaden ze de ecologische kwaliteit van het water.

Natuurvriendelijke oevers

De gemeente Leiden is twee jaar geleden samen met het Hoogheemraadschap Rijnland en onderzoeksbureau ATKB een proef gestart met natuurvriendelijke oevers. Op een proeflocatie werden steile oevers van sloten afgevlakt, met het idee dat rivierkreeften in deze oevers minder makkelijk holen kunnen graven en natuurlijke vijanden als vogels en vissen juist makkelijker op ze kunnen jagen. Op deze simpele natuurlijke manier zou de rivierkreeft teruggedrongen kunnen worden en wordt tegelijk de biodiversiteit vergroot en de oevers versterkt tegen erosie. Op een aantal vaste momenten in het jaar worden de rivierkreeften gevangen door de onderzoekers en gemerkt met een fluorescerend merkteken onder de staart, om vervolgens weer teruggeplaatst te worden in de waterstroom. Door de terugvangst, en de ongemerkte - en gemerkte kreeften te tellen, te meten en te wegen op de referentielocaties kunnen ze tot achter de komma nauwkeurig berekenen hoe het gaat met de populaties. Zo is te zien wat het effect is van de genomen maatregelen op het aantal kreeften in het water.

De vijf Schotse hooglanders die sinds maart grazen in de Fônejacht, een gebied in Nationaal Park De Alde Feanen, lijken een succesvol middel in de strijd tegen de reuzenberenklauw. De reuzenberenklauw is een snelgroeiende, exotische plant die inheemse planten verdrukt en een risico is voor mensen en dieren. It Fryske Gea, dat het gebied beheert, krijgt het niet alleen voor elkaar om de plant weg te krijgen. Daarom zijn, bij wijze van proef, vijf Schotse Hooglanders uitgezet. Die zijn manoeuvreerbaar en kunnen daarom op plekken komen waar It Fryske Gea niet met haar machines kan komen. "De dieren zijn actief in de delen van het gebied waar de reuzenberenklauw zich bevindt, en er zijn al plekken zichtbaar waar deze plant duidelijk is teruggedrongen", meldt It Fryske Gea. Eind dit jaar volgt een evaluatie van het project. Dan wordt ook bekeken of de inzet van de Schotse hooglanders kan worden uitgebreid.