Tag: exoot

BRON: WWW.WAALWIJK.NIEUWS.NL / 29 OKTOBER 2025

© Bijenhoudersvereniging De Langstraat

Nu de bomen hun bladeren verliezen, worden de zomernesten van de Aziatische hoornaar beter zichtbaar. Deze invasieve wespensoort, afkomstig uit Zuidoost-Azië, bouwt zijn zomernest hoog in bomen. De nesten zijn vaak zo groot als een skippybal en herkenbaar aan hun grijze kleur.

Invasieve soort vormt bedreiging voor bijen

De Aziatische hoornaar werd in Nederland voor het eerst waargenomen in 2017 en heeft zich inmiddels over het hele land verspreid. De soort vormt een bedreiging voor honingbijen. De hoornaars vangen bijen bij de ingang van kasten, waardoor bijenvolken verzwakken en soms volledig verdwijnen. Ook andere insecten, zoals vlinders, zweefvliegen, spinnen en wespen, staan op het menu.

Verschil met de Europese hoornaar

De Aziatische hoornaar is kleiner en donkerder dan zijn Europese soortgenoot. Waar de Europese hoornaar zo’n 3 tot 4 centimeter groot is, meet de Aziatische variant ongeveer 2,5 centimeter. Verder heeft hij een overwegend zwart lichaam met een opvallende gele ring aan het achterlijf, terwijl de Europese hoornaar meer geel is met een roodbruin borststuk.

Van embryonest tot zomernest

De opbouw van de nesten verloopt in fasen. In april begint de koningin met een klein embryonest ter grootte van een pingpongbal. Dat groeit uit tot een zogenoemd primair nest ter grootte van een voetbal. In juni bouwen de werksters het secundaire nest, meestal hoog in een boomkroon. In het najaar verlaten jonge koninginnen het nest om afzonderlijk te overwinteren. Een enkel nest kan wel 500 nieuwe koninginnen voortbrengen.

Actieve bestrijding in de Langstraat

De Bijenhoudersvereniging De Langstraat spoort in samenwerking met de gemeenten Heusden en Waalwijk actief nesten op. Met steun van de Rabobank kon de vereniging speciale opsporingsapparatuur aanschaffen. Een hoornaar wordt voorzien van een klein zendertje en gevolgd naar het nest. Vervolgens worden de nesten met een zuiglans verwijderd. Sinds september heeft de vereniging al meer dan 45 nesten geruimd in haar gebied.

Waarnemingen van nesten kunnen worden gemeld via www.waarneming.nl. Vermeld bij de melding dat het om een nest gaat en voeg een duidelijke foto toe. Zo helpt iedere melding mee aan het beperken van de verspreiding van deze invasieve soort.

BRON: l1NIEUWS/ 23 OKTOBER 2025 / ROBERT JANSSEN

Zes vragen en antwoorden als jij een hoornaar of nest spot:

1. Hoe gevaarlijk is de Aziatische hoornaar?

"In principe doet een hoornaar niks, tenminste als je hem met rust laat", zegt Christian Klander uit Posterholt, imker en tevens bestuurder van de Nederlandse bijenvereniging. Als je te dicht bij zijn nest komt, is het een heel ander verhaal. "Als zo'n nest hoornaars zich bedreigd voelt, kan zomaar 80 procent tot 90 procent uitvliegen. En als je bedenkt dat er een paar duizend in zitten, kan dat hele ernstige gevolgen hebben." Hij raadt dan ook niet aan een heg te snoeien als je weet dat er een nest in de buurt zit. Zijn advies luidt om minimaal zeven meter van een nest weg te blijven, mocht je er een tegenkomen.

2. Hoe pijnlijk is een steek van deze exoot?

Een steek van een Aziatische hoornaar is pijnlijker dan die van een gewone wesp. "Ze hebben hetzelfde gif, maar een Aziatische hoornaar is gewoonweg groter en heeft hierdoor meer gif." Als je dan ook nog eens door meerdere hoornaars wordt gestoken, kan dit ernstige gevolgen hebben. Klander vertelt over een collega in België die in het ziekenhuis moest worden opgenomen omdat hij zes keer was gestoken.

3. Wat moet je doen als je er een ziet?

Als je er een paar ziet, vooral alleen maar kijken en niet kwaad maken, stelt Klander. "Maar als je een nest ziet, moet je dit melden bij jouw gemeente. Deze schakelt een verdelger in zodat het nest netjes en veilig wordt opgeruimd." Onlangs werd de wijk Rennemig in Heerlen opgeschrikt door een gigantisch nest van Aziatische hoornaars. Inmiddels is het nest – na aandringen van de verontruste wijkbewoners – verwijderd. Ook moet je het melden op de site Waarneming.nl adviseert Klander. "Door het te melden op de site kan goed worden bijgehouden waar in het land de hoornaar overal opduikt."

4. Kan de Aziatische hoornaar een bedreiging vormen voor de Limburgse fruitteelt?

"Zeker kan hij dat", zegt de Posterholtse imker. Niet alleen omdat de hoornaar veel bijen verorbert, ook omdat veel Limburgse imkers stoppen met hun bijen. Ze zijn het vechten tegen de bierkaai moe. Dit is volgens hem een ongewenste ontwikkeling. "Als er steeds minder bijen zijn, heeft dat gevolgen voor de bestuiving en dat kan uiteindelijk heel slecht uitpakken voor de Limburgse fruitteelt." Daarbij gaan de hoornaars ander eten zoeken, zegt hij, en dat is een aanslag op de biodiversiteit. "In een nest zitten 2000 tot 3000 exemplaren en die eten echt alles wat ze maar pakken kunnen. Bijen, vlinders en vliegen bijvoorbeeld maken geen schijn van kans tegen deze veelvraat. Als de McDonald's verdwijnt, ga je naar de KFC, als ook die weg is naar de gewone frietkraam."

5. Is de overlast in Limburg groter dan in de rest van het land?

Limburg is met 795 meldingen tot 1 oktober 2025 de derde provincie met het hoogste aantal meldingen dit jaar, achter Zeeland en Noord-Brabant. Dat het een steeds groter probleem wordt laten de cijfers uit 2024 en 2023 zien. Vorig jaar zijn in Limburg 286 nesten gemeld, ook toen een hele fikse groei tegenover een jaar eerder met maar 78 meldingen. Bij de Brabantse buur zijn dit jaar met meer dan 2000 meldingen veruit de meeste hoornaarsnesten gemeld. In Friesland werden slechts tien nesten gemeld en bij hekkensluiter Groningen kwamen maar vijf meldingen binnen. Het lijkt er daarmee op dat de hoornaar vooralsnog voor de meeste overlast in het zuiden van het land zorgt.

6. Op welke manier is de opmars te stoppen?

Het beste is het om het insect in het voorjaar aan te pakken, iets wat al langer ook in Nederland gebeurt onder de noemer 'spring trapping'. Dat is een strategie waarbij koninginnen in het voorjaar met speciale, selectieve vallen worden gevangen om de ontwikkeling van nesten te voorkomen. "Als je het aantal koninginnen kunt beperken, heb je ook gelijk duizenden nakomelingen minder. Dus onze hoop is daarop gevestigd", aldus Klander.