BRON: OMROEP ZEELAND / 11 APRIL 2025 / SIMONE GIDEONSE
In zijn tuin in Kerkwerve loopt imker Vos Broekema naar zijn bijenkasten. Het is een rustige dag voor de bijen, want het fris en winderig. "Daar houden ze niet van", legt hij uit. En dus laten de bijen zich op de eerste dag van de Nationale Bijentelling weinig zien. Maar ook als het weer beter wordt, vreest Broekema dat het aantal getelde bijen tegen zal vallen: "Het worden er steeds minder."
Dat de bij het moeilijk heeft, is al langer bekend. Maar de situatie van de bij wordt steeds nijpender. Dat komt doordat het insect verschillende vijanden heeft, vertelt Broekema. Hij noemt bijvoorbeeld de varroamijt en landbouwgif. "Maar vooral ook de Aziatische hoornaar. Die is sinds 2017 in Zeeland en verspreidt zich heel snel. Het is een ware invasie." Er worden dan ook steeds meer nesten gevonden van deze hoornaar, die geen natuurlijke vijanden heeft in Nederland. "Hij eet niet alleen bijen, maar heel veel andere soorten insecten. In Frankrijk, Portugal en Spanje zijn er hele gebieden waar nauwelijks tot geen insecten meer vliegen behalve de Aziatische hoornaar. Daar heeft hij alle andere insecten opgegeten."
De hoornaar vormt niet alleen een gevaar voor de bij, maar inmiddels ook voor de mens. Een steek van de hoornaar kan dodelijk zijn. "In Frankrijk zijn de eerste dodelijke slachtoffers gevallen. Dat heeft te maken met dat de hoornaar z'n gedrag aanpast. Hij begint nu met grondnesten, dat zijn dus nesten op de grond."
Kwestie van tijd
"Die nesten verstoor je makkelijk en dan zijn ze erg agressief in hun aanval", legt Broekema uit. Die grondnesten zijn in Zeeland nog niet aangetroffen: "Maar dat is ongetwijfeld een kwestie van tijd". Om zoveel mogelijk bijen in leven te houden, is het tijd voor actie. Want de bij is erg nuttig: "80 procent van onze voedselgewassen dient bestoven te worden. Dat doet de bij. Dus je kunt je voorstellen dat we een serieus voedselprobleem hebben als dat wegvalt."
Je kunt zelf een steentje bijdragen door nestkasten te plaatsen, inheemse zaden te planten en je tuin te laten 'verrommelen' zodat ze kunnen overwinteren in bijvoorbeeld holle takken. Ook gemeenten proberen hun steentje bij te dragen: de gemeente Middelburg is vorig jaar begonnen met het aanplanten van ecologische plantsoenen, waar de natuur z'n gang mag gaan.
De Nationale Bijentelling duurt van 10 tot en met 14 april.