BRON: RTV DRENTHE / 8 MEI 2025 / JOSIEN FEITSMA
Na jaren pionieren is de Japanse Duizendknoop in de beschermde natuurgebieden van Natuurmonumenten in Zuidwest-Drenthe onder controle. Op meer dan dertig plekken zijn experimenten gedaan. Dat gebeurde met acht verschillende methodes. Alles blijkt te werken, al is de ene methode effectiever dan de andere.
"Iedereen verkondigt natuurlijk dat zijn bestrijdingsmethode het walhalla is," zegt Rudmer Veenstra van Natuurmonumenten. "Omdat we zoveel verschillende groeiplekken en natuurgebieden hebben, leek het ons verstandig om al die plekken goed aan te pakken en zelf aan het roer te gaan staan en uit te proberen wat werkt." De invasieve woekerplant zorgt op veel plekken voor grote problemen. Niet alleen verdringt het andere inheemse planten, ook zorgt het voor schade aan gebouwen, funderingen, leidingen en wegen. Samen met stikstof, klimaatverandering, verdroging en pesticiden vormen invasieve exoten een grote bedreiging voor de Nederlandse natuur. De organisatie ontving daarom geld van de overheid om te besteden aan het bestrijden van de plant.
Conclusies
In vier natuurgebieden is de exotische plant systematisch bestreden: het Drents-Friese Wold & Leggelderveld, Dwingelderveld, Holtingerveld en Mantingerzand. Van de bestrijdingsmethoden is in beeld gebracht hoe effectief ze zijn, voor welk oppervlakte ze geschikt zijn, hoe lang de bestrijding duurt, maar ook wat het kost. Zo blijkt afgraven en afvoeren effectief maar duur. Honderd vierkante meter afgraven kost alleen al voor de eerste ingreep 18.000 euro. De nazorg of eventuele extra rondes komen daar nog bovenop. Elektrocutie en handmatig uitsteken zijn stukken goedkoper, maar minder effectief en vragen veel zorg en tijd. Soms is er sprake van een behandeling van meer dan negen jaar. Deze methoden zijn volgens Natuurmonumenten vooral handig op locaties met veel kabels, die moeilijk bereikbaar zijn met machines of waar veel beschermde natuur of archeologische waarden aanwezig zijn. De zogeheten Roots Resetmethode zit er tussenin. Die is effectief, snel en duurt ongeveer vijf jaar. Bij die methode wordt de plant gemengd met een eiwitrijke granulaatoplossing en vervolgens afgedekt. "Dat granulaat zorgt voor een fermenteringsproces", vertelt Veenstra. "Omdat het is afgedekt kan er geen zuurstof meer bijkomen met als gevolg dat de plantendelen afsterven." De plant wordt zo letterlijk verstikt.
Complexe locaties
Dat betekent niet dat de Japanse Duizendknoop in de Drentse natuur niet meer voorkomt. Veenstra struint over de Benderse Berg midden op het Dwingelderveld. Een ingewikkelde plek, want een locatie met beschermde soorten zoals de aardbeivlinder en honderdjarige eiken kun je niet afgraven en afvoeren. "De Benderse Berg heeft bovendien ook archeologische waarden", vertelt Veenstra. "Je wilt hier absoluut niet de grond in." Hij vindt nog twee kleine plantjes van enkele centimeters groot. Vergeleken met hoe de plek er in de afgelopen drie jaar uit zag, is het niets. Alle planten zijn uiteindelijk door middel van elektrocutie bestreden. "Als we de scheuten die hier nog staan de rest van het jaar met rust zouden laten, is de plant in korte tijd een meter tot anderhalve meter groot. Door te elektrocuteren pesten we de wortels onder de grond, maken we ze kapot en laten we ze wegkwijnen. We hopen dat als we dit nog een jaar, anderhalf jaar doorzetten, ook de laatste scheuten verdwenen zijn."
Samenwerking
De kennis van Natuurmumenten is gebundeld in een zogeheten factsheet en is ook bedoeld voor andere terreinbeheerders. "Het is natuurlijk gemeenschapsgeld waarmee we de duizendknoop in onze terreinen bestrijden. We zien dat het heel effectief is wat we doen. We willen op die manier de mensen ook iets teruggeven en samen kijken hoe we de duizendknoop eronder kunnen krijgen."
Veenstra benadrukt dat die samenwerking essentieel is. "Want op het moment dat wij het gaan weghalen, maar bij de buren staat het nog, is het binnen een paar jaar weer terug en kun je weer opnieuw beginnen.
