BRON: HLN.BE / 17 APRIL 2025
Er zijn dit jaar al bijna 8.000 Aziatische hoornaars gespot in tuinen verspreid over ons land. Dat blijkt uit cijfers van waarnemingen.be. Het gaat om zo goed als een verdubbeling van het aantal waarnemingen in dezelfde periode vorig jaar. Onderzoekers waarschuwen dat door het zachte voorjaar de overlast door de invasieve exoot dit jaar een hoogtepunt kan bereiken.
Elk voorjaar ontwaakt de koningin van de Aziatische hoornaar uit haar winterslaap om ergens een nest te bouwen. Vrijwilligers van de app ObsIdentify hebben er dit voorjaar al 7.873 gespot. In de periode van januari tot april vorig jaar waren dat er slechts 4.490. ObsIdentify is een initiatief van onder meer Natuurpunt en heeft zo’n 1 miljoen gebruikers in ons land.
“De hoornaar is dit jaar ruim een maand eerder uit haar winterslaap gekomen”, zegt Dominique Soete van meldpunt Vespa-Watch. “Door de zachte winter zijn ze veel sterker ontwaakt en wegen ze ook meer. Een koningin weegt normaal zo’n halve gram. Dit jaar vang ik exemplaren van 0,6 gram. Hoe sterker het beestje, hoe groter de kans dat ze een nest kan bouwen.” Toch zal niet elke hoornaar die uitvliegt, zich ook effectief vestigen, naar schatting sterft alsnog meer dan 90 procent .
Twee wespen in één klap
“In deze fase proberen koninginnen ergens een embryonest te bouwen”, zegt Maarten Wielandts, bijenexpert bij Natuurpunt. “Later zal dat uitgroeien tot een echt nest, waar ook werkers aanwezig zijn. In dat geval moet je de brandweer, een verdelger of je lokaal bestuur contacteren.” Zo’n klein nest kan je in deze periode van het jaar nog veilig zelf verwijderen. Doe dat het best overdag, dan is de koningin op zoek naar voedsel, legt Wielandts uit. “Ze zal dan elders een ander nest proberen over te nemen en die koningin doden.” Twee wespen in één klap dus. De experts vrezen dat de overlast dit jaar zal toenemen. “In de eerste plaats voor de honingbij”, zegt Wielandts. “Een bijenkast is een wandelend buffet voor de hoornaar. Op termijn kan dit grote gevolgen hebben voor de honingproductie en bestuiving van planten in onze regio.”
Opmars
Uitzonderlijk richten hoornaars zich ook op de mens. “Maar enkel als je (per ongeluk) te dicht komt bij hun nest. Dan kunnen ze territoriaal worden. In principe zijn ze niet agressiever dan een gewone wesp.” Het probleem is echter dat de hoornaar soms reageert in groep. Zo’n groepsaanval kan wel gevaarlijk zijn.
In 2016 dook voor het eerst een nest van de Aziatische hoornaar op in ons land. Sindsdien is de exoot in opmars over heel het grondgebied. In 2023 klonk het vanuit de Vlaamse overheid dat de soort te groot geworden is om volledig uit te roeien. “De aanpak is nu versnipperd en zit bij de gemeenten, imkers en lokale organisaties. Bovendien zit de soort ook in al onze buurlanden. Zonder Europese aanpak is dit dweilen met de kraan open”, besluit Wielandts.